'Μέρα Μαγιού μου Μίσεψες, Μέρα Μαγιού σε Χάνω'

Ο πρώτος νεκρός της 9ης Μάη 1936 ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. Ο θρήνος της μητέρας του μένει στην αιωνιότητα από τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου (Πηγή: 902.gr)

9 Μάη 1936 'Οι δρόμοι της Θεσσαλονίκης βάφονται με εργατικό αίμα. Ο Μάης του 1936 στη Θεσσαλονίκη αποτελεί τον τελευταίο μεγάλο απεργιακό σταθμό του ελληνικού προλεταριάτου πριν τη δικτατορία Μεταξά. Το απεργιακό κύμα ξεκίνησε στις 29/4 από τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, για να επεκταθεί στη συνέχεια και στους υπόλοιπους κλάδους. Στις 8/5 οι απεργοί καπνεργάτες και κλωστοϋφαντουργοί δέχονται άγρια δολοφονική επίθεση από τις δυνάμεις καταστολής προκαλώντας πραγματικό παλλαϊκό ξεσηκωμό. Δεκάδες απεργοί τραυματίζονται και ακόμα περισσότεροι συλλαμβάνονται.

Στις 9/5, η εργατική τάξη της Θεσσαλονίκης διαδηλώνει μαζικά την αγανάκτησή της για τη βίαιη καταστολή των απεργών. Το αστικό κράτος όμως απαντά με ακόμα μεγαλύτερη αγριότητα: 10 εργάτες βάφουν με το αίμα τους δρόμους της πόλης. Πρόκειται για τους Σ. Γιαμτοβό, Χ. Ευαγγέλου, Σ. Μασαράνο, Τ. Τούση, Δ. Αχλαμίδη, Ε. Αδαμαντίδη, Ι. Πανόπουλο, Δ. Λαγινά, Α. Χαραλαμπίδου και Α. Καρανικόλα. Η λαϊκή οργή ξεχειλίζει, ο στρατός ενώνεται με τους απεργούς και ο εργαζόμενος λαός γίνεται κύριος της πόλης για 36 περίπου ώρες. Η κυβέρνηση Μεταξά στέλνει νέες ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις στη Θεσσαλονίκη και καταστέλλει τους απεργούς.

Στις 13 Μάη, μέσα σε ατμόσφαιρα οργής και αγανάκτησης για το αιματοκύλισμα του λαού της Θεσσαλονίκης και με το σύνθημα να φύγει η κυβέρνηση Μεταξά, γίνεται 24ωρη πανελλαδική απεργία με μεγάλη επιτυχία. Οι απεργοί υπολογίζονται σε πάνω από 300.000" (Πηγή: 902.gr)

                                      (από τον 'Επιτάφιο' του Γιάννη Ρίτσου)
                                                    Μέρα Μαγιού μου μίσεψες
                                                     μέρα Μαγιού σε χάνω
                                                     άνοιξη γιε που αγάπαγες
                                                    κι ανέβαινες απάνω

                                                    Στο λιακωτό και κοίταζες
                                                    και δίχως να χορταίνεις
                                                    άρμεγες με τα μάτια σου
                                                   το φως της οικουμένης

                                                    Και μου ιστορούσες με φωνή
                                                    γλυκιά ζεστή κι αντρίκεια
                                                    τόσα όσα μήτε του γιαλού
                                                    δεν φτάνουν τα χαλίκια

                                                    Και μου `λεγες πως όλ’ αυτά
                                                   τα ωραία θα `ν’ δικά μας
                                                  και τώρα εσβήστης κι έσβησε
                                                  το φέγγος κι η φωτιά μας